Limonlu Beze Tartı

Limonlu beze tartı (lemon meringue pie), limon kremasıyla doldurulmuş ve üzerine beze (meringue) konularak hazırlanan, kısaltılmış (yağlı ve gevrek) hamur tabanlı bir tatlı turtadır.

Tarihçe

Meyve tatlılarının üzerinin beze ile kaplanması, 18. yüzyıldan itibaren Fransa’da görülmeye başlamıştır. Menon’un 1739 tarihli yemek kitabında yer alan pommes meringuées, kalın elma püresi ya da elma ezmesinin üzerine beze konularak hazırlanmış bir tatlıdır. “Citron” (limon) aromalı bir muhallebinin üzerine beze konularak yapılan crême meringuée, 1769 yılında İngilizce olarak yayımlanmıştır ve muhtemelen Menon’un 1755 tarihli bir çalışmasının çevirisidir. Benzer tarifler, 19. yüzyıl Amerika’sında da görülmektedir: beze ile kaplanmış elmalı tart (1832’de apple a la turque, 1846’da apples meringuées olarak adlandırılmıştır). 1860 yılında, herhangi bir turta baz alınarak hazırlanan genel bir “beze tartı” (meringue pie) belgelendirilmiştir. “Lemon Meringue Pie” adı ise ilk kez 1869’da kullanılmıştır; ancak beze kaplı limonlu muhallebi turtalar genellikle sadece lemon cream pie (limonlu kremalı turta) olarak anılmıştır. Bu tatlıya edebiyatta ilk referanslardan biri, Rhoda E. White tarafından yazılmış ve 1868 yılında yayımlanmış olan Memoir and Letters of Jenny C. White Del Bal adlı kitapta geçmektedir. Çikolatalı beze ile yapılan bir çeşidi de mevcuttur.

Key Lime Pie, Amerika mutfağında olan Key Lim Tartı (Okunuşu: Laym) limon suyu yerine lim suyunun kullanıldığı bir çeşididir.

Hazırlanışı

Temel olarak 3 bölümden oluşur. Bir tart tabanı, limonlu pelte (bu pelte yumurta ve nişasta içerir o yüzden limon peltesi – lemon curd ürününden farklıdır. En son olarak da beze kısmıdır. Beze yumuşak olarak kullanılır. Fransız merengi daha düzgün görüneceğinden daha iyi sonuç verir. İtalyan ve İsviçre Merrengleri daha sert olmakla beraber dokusu düzgün olmaz.

Etimoloji

Limon: Arapça laimun limun’den gelmektedir. “Turunçgillerden maruf meyve” sözcüğünden alıntıdır.
Beze: Fransızca baiser “1. öpücük, 2. şeker ve kremadan yapılan bir tür tatlı” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince basiare “öpmek” fiilinden evrilmiştir.

Tart: Fransızca tarte “bir tür yuvarlak çörek” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Geç Latince torta “yuvarlak ekmek” sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük Latince tortus “kıvrık, bükülmüş” sözcüğünden türetilmiştir.